UROLOGIYA
UROLOGIYA (uro… va… logiya) — klinik tibbiyot sohasi; siydik aʼzolari sistemasi, jinsiy aʼzolar kasalliklarini, ularning kelib chiqish sabablarini oʻrganadi, shuningdek, bu kasalliklar diagno
Nefrit [yun. nephros – buyrak] – buyrak tuzilmalarining yalligʻlanishi bilan kechadigan kasalliklar guruhi. Nefritga glomerulonefrit, piyelonefrit, tubulointerstitsial, irsiy, nefrotik sindrom va boshqa(lar) kiradi.
Nefrit rivojlanishiga bir qancha patogen mikroorganizmlar (bakteriya, viruslar), organizmning sovqotish, immun yetishmovchiliklar va boshqalar sabab boʻladi. Nefrit, asosan, immun tizim bilan bogʻliq kasallik. Kasallikning rivojlanish mexanizmiga koʻra, immunbirikmali va autoimmun turlari tafovut qilinadi.
Birincha holda, antigen-antitelo birikmasi qonda hosil boʻlib, boshqa aʼzo va toʻqimalar bilan bir qatorda buyrakda ham yigʻiladi va uni shikastlaydi. Autoimmun nefritda esa buyrakda tuzilma elementlariga qarshi autoantitelolar hosil boʻladi, ular ushbu elementlarga birikib yalligʻlanishni yuzaga keltiradi. Kasallik kechishiga koʻra, oʻtkir, oʻrtacha oʻtkir, xavfli, tez rivojlanuvchi va surunkali xillarga ajratiladi.
Oʻtkir nefrit, koʻpincha, yilning sovuq fasllarida uchrab, shish, qon bosimining oshishi, peshob miqdorining kamayishi, unda oqsil, eritrotsitlar uchrashi kabi klinik alomatlar bilan kechadi.
Oʻrtacha oʻtkir, xavfli va tez rivojlanuvchi nefrit nisbatan kam uchraydi, kasallikning bu turlarida oʻlim juda yuqori. Surunkali N. vaqt-vaqti bilan zoʻrayib turadi va kasallikning hamma belgilari namoyon boʻlishi bilan kechadi.
Davosi. Parhez, peshob haydovchi, immun tiklovchi va boshqa(lar) dori-darmonlar buyuriladi. Organizmdagi infeksiya oʻchoqlari aniqlanib, davolanadi.
Ayrim ogʻirroq hollarda “sunʼiy buyrak” apparatidan foydalaniladi. Buyrak faoliyatini tiklash iloji boʻlmaganda bemorga sogʻlom buyrak koʻchirib oʻtkaziladi. Surunkali N. bilan ogʻrigan bemorlar doimiy shifokor nazoratida boʻlishi uchun roʻyxatga olinadi.
Nefritning oldini olishda organizmni chiniqtirish, streptokokkli tonzillit, fringit kabi oʻtkir yuqumli kasalliklarni oʻz vaqtida aniqlab davolash, uzoq vaqt sovukda qolmaslik lozim.